Przemoc domowa to problem dotykający miliony ludzi na całym świecie. Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych, co piąta kobieta doświadcza przemocy fizycznej ze strony swojego partnera. Jednak także mężczyźni, dzieci i osoby starsze są ofiarami przemocy domowej. W niniejszym artykule omówimy kwestię ochrony ofiar przemocy domowej oraz karania sprawców, podkreślając potrzebę wdrażania skutecznych rozwiązań prawnych i społecznych.
1. Definicja i rodzaje przemocy domowej
Przemoc domowa jest szerokim pojęciem obejmującym różne formy agresji ze strony bliskiej osoby lub partnera życiowego. Obejmuje ona pochodzącą z różnych źródeł – fizyczną, emocjonalną, seksualną, ekonomiczną i psychiczną agresję. Wśród najczęstszych form przemoc domowej wymienia się bicie, kopanie, groźby oraz szantaż emocjonalny.
1. Ochrona ofiar przemocy domowej
a) Wsparcie psychologiczne – ofiary często potrzebują pomocy psychologicznej, która zapewni im wsparcie oraz dostarczy narzędzi do radzenia sobie z przeżytymi traumami. W Polsce istnieją ośrodki i fundacje wspierające ofiary przemocy domowej, które oferują m.in. pomoc psychologiczną, prawną, czy też schronienie.
b) Ochrona prawna – istnieją przepisy prawne, które chronią ofiary przemocy domowej. Przykładowo, osoba wykorzystująca seksualnie lub stosująca wobec innej osoby przemoc fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, popełnia przestępstwo, którego zgodnie z polskim kodeksem karnym grozi kara pozbawienia wolności.
c) Programy rządowe – rządy na całym świecie opracowują programy mające na celu ochronę ofiar przemocy domowej. Działają instytucje, jak np. Policja, które oferują pomoc w sytuacji zagrożenia, a także specjalni koordynatorzy ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
1. Karanie sprawców przemocy domowej
a) Stracone bezwarunkowe wyroki – sprawcy przemocy domowej mogą być aresztowani, postawieni przed sądem, skazani, a w skrajnych przypadkach osadzeni w więzieniu. W Polsce działa nowelizacja Kodeksu Karnego, wprowadzająca Tarczę Antyprzemocową, zakazującą wstępu na teren ofiar, ponadto, nakładająca obowiązek rejestrowania zakazów zbliżania się do ofiar w systemie Rejestr Sprawców Przestępstw Przemocowych.
b) Programy terapeutyczne – w rehabilitacji sprawców przemocy domowej ważna jest praca z psychologami i psychoterapeutami, którzy pomogą im zrozumieć przyczyny swojego zachowania, a także udzielą wskazówek, jak radzić sobie z emocjami w sytuacjach stresowych.
c) Edukacja – ważne jest również zmiana podejścia społeczeństwa do przemocowej sytuacji – nie tylko w kwestii wsparcia dla ofiar, ale także w podejściu do sprawców, którzy często byli również ofiarami przemocowych relacji.
1. Wpływ pandemii COVID-19 na przemoc domową
W czasie pandemii, z powodu izolacji, ograniczonego kontaktu z innymi ludźmi i utraty pracy lub źródeł dochodu, liczba przypadków przemocy domowej na całym świecie wzrosła. W związku z tym, wiele organizacji wprowadziło on-line procedury pomocowe dla ofiar przemocy. Ważne jest, aby nadal prowadzić kampanie świadomościowe, informujące o dostępnych możliwościach pomocy i ochrony dla ofiar.
1. Podsumowanie
Problem przemoc domowej dotyka setek tysięcy ludzi na całym świecie. Ważne jest dbanie o ofiary przemocy, zapewnienie im wsparcia psychologicznego oraz prawnego i wdrażanie rozwiązań służących ochronie ich praw i bezpieczeństwa. Jednocześnie, sprawcy przemoc domowej powinni ponosić odpowiedzialność za swoje czyny, poprzez wprowadzenie ukierunkowanych programów terapeutycznych, edukację, a także bezwarunkowe wyroki więzienia. Pandemia wywołana przez COVID-19 pokazała jak łatwo jest zignorować problem przemoc domowej, dlatego tak ważne jest, by działać i zwrócić na niego uwagę.